Gentse waterzooi met kip of vis

Wie aan Gentse streekproducten denkt, denkt waarschijnlijk aan Gentse waterzooi. Terecht, want dit gerecht is een echte topper. Het is makkelijk te bereiden, bijzonder lekker, erg voedzaam en verrassend goedkoop. Het is dus geen verrassing dat zoveel mensen fan zijn van Gentse waterzooi. Zelfs keizer Karel V rekende dit tot zijn lievelingsgerechten – een waardering die kan tellen.
Wil je graag meer weten over de klassieke Gentse waterzooi? Dan ben je aan het juiste adres. Wij nemen dit lekker potje op basis van kip (of vis) onder de loep en vertellen jou meer over het ontstaan en de ingrediënten. Lees snel verder!

De geschiedenis van de Gentse waterzooi

De naam ‘Gentse waterzooi’ doet natuurlijk vermoeden dat het gerecht ontstaan is in de Oost-Vlaamse stad Gent. Maar hoe kwam het gerecht tot stand? En wanneer?
De oorsprong van de Gentse waterzooi vinden we aan de Braempoort. Eind 13e eeuw krioelde het hier van de vis. Dat kwam omdat er heel wat molens stonden om graan te malen. Een deel van het graan en opstuivend meel kwam in de rivier terecht, wat vissen aantrok.
Deze overvloed aan vis was een zegen voor de armere bevolkingsgroepen van Gent. Op deze manier konden ze namelijk heel goedkope maaltijden bereiden. Ze vingen snoek, baars, paling, barbeel en enkele andere vissoorten, maakten ze klaar met wat groenten en ze hadden een volledige maaltijd. Makkelijk, niet?

Van vis naar kip

Maar wacht eens even… Vandaag de dag wordt Gentse waterzooi toch met kip bereid?
Dat klopt. Eind 19e kwam namelijk de industrialisering op gang. Er werden steeds meer fabrieken gebouwd in en rond Gent. Maar de plaatselijke industrie bracht heel wat afval met zich mee. Het resultaat: vervuiling van de kanalen en een slinkende vispopulatie. Zelf vis vangen zat er dus niet meer in. Vis kopen helemaal niet, want dit was simpelweg te duur. Men moest dus op zoek gaan naar een goedkoper alternatief.
Dat alternatief vond men bij kip. Er waren heel wat kippenboeren in Gent, waardoor dit gevogelte een pak goedkoper was dan vis. Door de eenvoud van dit gerecht was de omschakeling van vis naar kip helemaal geen probleem.
Vandaag de dag kennen de meeste Belgen Gentse waterzooi met kip. Voor de echte Gentenaren is dit natuurlijk heiligschennis. Zij zweren bij de originele versie met vis. Misschien omdat ze niet willen vergeleken worden met de Brusselse ‘kiekenfretters’?

Kip of vis: het blijft een persoonlijke keuze.

Welke versie je ook verkiest, Gentse waterzooi blijft een topgerecht. Het wordt al vele jaren klaargemaakt in en rond Gent, en dit zal niet snel veranderen. Dit streekgerecht is immers een blijver.

Wat zit er in een Gentse waterzooi?

Gentse waterzooi is eenvoudig klaar te maken. Het wordt gemaakt van kip (of vis in het origineel recept), groenten, room en aardappelen. Welke groenten men gebruikt, durft wel eens te variëren, maar meestal vinden we wortelen, prei en selder terug.
Het leuke aan Gentse waterzooi is dat er verschillende bereidingen zijn. Sommige mensen voegen graag een scheutje droge witte wijn toe, anderen werpen nog enkele eierdooiers in de pot, enz. Kortom: er zijn verschillende variaties. Wanneer je zelf Gentse waterzooi klaarmaakt, mag je dus gerust experimenteren met smaken.
Om die reden smaakt elke Gentse waterzooi net iets anders. Iedere Gentenaar heeft dan ook zijn favoriete restaurantje om deze lekkernij te gaan proeven.

Europese erkenning?

In 1992 lanceerde de Europese Unie een waarderingssysteem om bepaalde landbouwproducten en levensmiddelen te beschermen. Er zijn drie soorten labels:

• • Beschermde Oorsprongsbenaming (BOB), waardoor de productie enkel in een bepaalde regio mag gebeuren.
  • Beschermde Geografische Aanduiding (BGA), waarbij minimum één van de productiestadia aan een regio wordt toegeschreven.
  • Gegarandeerde Traditionele Specialiteit (GTS), die verwijst naar een traditionele productsamenstelling (en dus overal gemaakt mag worden).

Enkele voorbeelden van streekproducten die Europees erkend worden zijn Geraardsbergse mattentaarten en Hollandse Gouda.
Momenteel zijn er enkele actiegroepen die ernaar streven om Gentse waterzooi zo’n Europees label te geven. Helaas nog zonder succes. Het is namelijk erg moeilijk om een recept – dat overal ter wereld klaargemaakt kan worden – te beschermen. Nochtans zou de Europese erkenning een mooie verdienste zijn voor de Gentse gastronomie. Ook het lokale toerisme kan hiervan profiteren.